A4 Midden-Delfland deel 2

  1. Home
  2. /
  3. A4 Midden-Delfland deel 2

A4 Midden-Delfland deel 2

Plan Norder tot Milieu Effect Rapportage 2004

Al sinds 1953 wordt er gesproken over de aanleg van een rijksweg door Midden-Delfland. Het tracé van deze weg loopt van het eindpunt van de A4 bij de Kruithuisweg in Delft in rechte lijn door Midden-Delfland en tussen de bebouwing van Schiedam en Vlaardingen door sluit de A4 daar aan op de A20. Plan Norder was een initiatief van de Provincie waarbij voor en tegenstanders van de weg samen een oplossing hebben proberen te vinden voor de impasse. 51 jaar is wat lang om een weg te realiseren. Norder heeft in ieder geval weten te bereiken dat bijna alle betrokken instanties en organisaties in gesprek zijn geweest over de juiste inpassing van de weg.

Plan Norder
2001 lijkt het jaar van de ommekeer te worden. Op verzoek van Minister van Verkeer en Waterstaat Netelenbos gaat de Provincie aan de slag om een breed gedragen plan te maken. Voor de Minister staat voorop dat de weg moet worden uitgevoerd als tolweg en dat aanleg door publiek private samenwerking tot stand dient te komen zo deelt zij de Provincie in september 2000 mee. Gedeputeerde Marnix Norder presenteert in oktober 2001 zijn plan “Integrale Ontwikkeling tussen Delft en Schiedam” (IODS). Het rapport krijgt de naam “Kansen benutten, Impasses doorbreken”. Dit plan van de stuurgroep IODS wordt in de volksmond al gauw Plan Norder genoemd. Het bijzondere aan dit plan is dat Norder de vele voor- en tegenstanders van de A4 Midden-Delfland bij elkaar heeft weten te brengen. In dit plan wordt een inpassingsvariant uitgewerkt waarbij een pakket maatregelen wordt gepresenteerd voor kwaliteitsverbetering van het Midden-Delfland gebied. Een eigen website wordt geopend en nieuwsbrieven worden gemaakt om alle belangstellenden te informeren over de voortgang van de plannen. In de eerste nieuwsbrief zegt Norder: “De tijd is kort, de urgentie hoog” maar dat lijkt me wat overtrokken voor een weg waarover al zo lang gepraat wordt. Te prijzen valt dat ook tegenstanders van de weg aan het woord komen in de IODS nieuwskranten. De weg zal worden uitgevoerd als tolweg en voor de te verwachte opbrengst gaat men uit van het door de Hollandse werkgevers Vereniging berekende bedrag van 590 miljoen gulden. Dit wordt gezien als een reële opbrengst. Wel vraagt men zich af of tolheffing gewenst is ondermeer gezien de ontwikkelingen rond de kilometerheffing. De financiële onderbouwing van het plan roepen de nodige vraagtekens op omdat wordt uitgegaan van vele verschillende financiers naast de rijksoverheid waaronder de boeren in dit gebied. Zij hebben waarschijnlijk al genoeg moeite het hoofd boven water te houden. Bij de zogenaamde “zachte” financieringsbronnen wordt het stimuleringsfonds van de gemeenten Midden-Delfland, Delft en Den Haag genoemd. Waarschijnlijk wordt hiermee het Groenfonds bedoeld. Wat dit met financiering van Plan Norder te maken heeft ontgaat me volledig. Natuurlijk is dit fonds bedoeld om te zorgen voor kwaliteitsimpulsen in dit gebied maar dat geld wordt niet bijeen gesprokkeld voor Plan Norder en hoort hier dan ook niet in thuis. De zachte financiering bedraagt totaal 175 miljoen gulden exclusief 40 miljoen die men denkt te ontvangen uit het Integraal Ontwikkelingsplan Westland (IOPW) om het verspreid liggend glas te saneren.

De deelnemers bestaan uit:

  • Stadsgewest Haaglanden
  • Stadsregio Rotterdam
  • Gemeente Delft
  • Gemeente Maasland
  • Gemeente Maassluis
  • Gemeente Schipluiden
  • Gemeente Vlaardingen
  • VNO-NCW west
  • Rijkswaterstaat, Directie Zuid-Holland
  • Vereniging Natuurmonumenten
  • Zuid-Hollandse Milieufederatie
  • Hoogheemraadschap van Delfland
  • Westelijke land- en Tuinbouw Organisatie/ In Natura
  • ANWB
  • Recreatieschap Midden-Delfland
  • AVBB
  • Woonplus
  • Provincie Zuid-Holland

Om al deze organisaties te betrekken bij het overleg en te laten instemmen met aanleg van de A4 zijn er ter compensatie verschillende maatregelen bedacht. Deze maatregelen zijn onderverdeeld in de volgende kernpunten:

  • Versterking van de veehouderij en behoud van het cultuurlandschap
  • Versterking van natuur, water en recreatie
  • Herstructurering van de stedelijke randen, betere recreatie en minder verkeersoverlast.

Versterking van de veehouderij en behoud van het cultuurlandschap
De versterking van de veehouderij en het behoud van het cultuurlandschap wil men bereiken door het saneren van de 20 Ha kassen die volgens dit rapport de kwaliteit van het landschap verstoren. De meeste bewoners zien de aanwezigheid van de tuindersbedrijven echter als een onmisbare economische activiteit waarbij de zichtbaarheid van de spaarzaam aanwezige kassen juist als karakteristiek voor Midden-Delfland wordt beschouwd. Versterking van de landbouw denkt men te realiseren door:

  • Het oprichten van een grondbank. De vraag rijst of hiervoor wel voldoende animo zal bestaan onder de boeren en of dit niet indruist tegen Europese regelgeving.
  • Te investeren in streekeigen en biologische producten. In de praktijk gebeurt dit al in de vorm van; zuivelboerderijen, kaasboerderij, biologisch boeren, enz. De markt voor dit soort producten is echter beperkt dus uitbreiding hiervan is afhankelijk van de vraag van de consument. Wat Plan Norder hieraan kan toevoegen of veranderen is onduidelijk, de pilot Groen Ondernemen is hiervoor opgezet. Hierin wordt een plan van aanpak geschreven voor de mogelijkheden ter verbreding van de melkveehouderij. Om dit te financieren wordt de instelling van een vitaliteitsfonds geopperd waarbij financiering van bovenstaande groene maatregelen het doel is. Dit fonds zou gevuld moeten worden met bijdragen door de verschillende belanghebbende overheden zoals het rijk, de Provincie, het waterschap en de gemeenten en daarnaast door particuliere bijdragen.
  • Versterking van de landbouw moet verder gerealiseerd worden met 2000 Ha licht agrarisch natuurbeheer en 250 Ha zwaar agrarisch natuurbeheer. De meeste boeren doen al aan agrarisch natuurbeheer en ontvangen hiervoor (te) lage subsidies. Hierbij is men gebonden aan Europese regels en structurele inkomsten via dit plan lijken mij dan ook uitgesloten. Het is ook maar de vraag of er voor het zwaar agrarisch natuurbeheer voldoende animo bestaat.

Versterking van natuur, water en recreatie
Bij versterking van natuur, water en recreatie denkt men aan:

  • Nieuwe ecologische en recreatieve verbindingen. Ook nieuwe ecologische verbindingen bij de A13 worden genoemd en die kosten verhogen uiteraard ook de totale aanlegkosten van de A4. Men lijkt te zijn vergeten dat de Reconstructiewet Midden-Delfland er voor gezorgd heeft dat er een verdeling van de beschikbare grond is gemaakt tussen recreatie, natuur en landbouw. Deze reconstructieplannen zijn nog niet eens allemaal gerealiseerd.
  • Aanleg van een groen-blauw lint waarbij 100 Ha “boeren” natuur moet worden omgezet in “nieuwe” natuur. Het gebied tussen de Slinksloot en de Zweth zou hierbij moeten worden omgevormd tot een mozaïek van landschapstypen. Uiteraard hebben de boeren en hun organisaties grote bezwaren tegen deze plannen en ook de gemeente Schipluiden heeft aangegeven niet gelukkig te zijn met de herbestemming van deze 100 Ha.
  • Een Groen-Blauwe geledingszone zou moeten worden aangelegd als buffer tegen de oprukkende glastuinbouw en als waterberging. Ook hier wordt dus weer boerenland opgeofferd. Gemeenten hebben andere mogelijkheden om uitbreiding van de glastuinbouw te voorkomen en die worden door de gemeente Midden-Delfland al benut. Aanleg van een waterberging zou moeten gebeuren in het gebied waar het water niet of onvoldoende kan worden opgevangen. Nu dreigt er weer een stuk cultuurhistorisch zeer waardevolle polder te worden opgeofferd om de te hoge bebouwingsdichtheid buiten Midden-Delfland te compenseren. Natuurlijk is dit het gemakkelijkst en voordeligst te realiseren maar dit schept uiteraard precedenten voor andere grondclaims in de toekomst dus dit heeft eerder een averechts effect. Verder kan je jezelf afvragen of deze waterberging in Plan Norder thuis hoort en dan toch zeker niet ter compensatie als positief aspect maar hoogstens als ongewenst neveneffect, zelfs als je die berging mooi probeert aan te kleden zoals in dit rapport wordt gedaan. Inmiddels is er in het kader van het plan ABC Delfland van het Hoogheemraadschap Delfland een waterberging in ontwikkeling in de Woudse Polder.
Tekening uit het rapport “Kansen benutten, Impasses doorbreken” met de passage bij de Slinksloot, Zweth en Oostveenseweg

Herstructurering van de stedelijke randen, betere recreatie en minder verkeersoverlast
Onder kansen voor de stedelijke randen voor herstructurering, betere recreatie en minder verkeersoverlast verstaat Plan Norder o.a.:

  • Verbetering van de toegang tot Midden-Delfland door het aanleggen van goede voet- en fietspaden. Ook hier geldt weer dat de plannen uit de reconstructiewet hierin al (hebben) voorzien.
  • Vermindering van het sluipverkeer denkt men te bereiken door de aanleg van de A4. De polderwegen tussen Schiedam-Vlaardingen en Delft-Schipluiden worden binnenkort voorzien van doseerinstallaties waardoor op deze wegen het sluipverkeer drastisch zal verminderen. Voor Maasland en de Oostgaag/Gaagweg is het zeer twijfelachtig of de A4 voor afname van het nog steeds toenemende sluipverkeer dwars door het dorp zal zorgen. Ondanks het feit dat Maasland zo langzamerhand meer op een testbaan van een schokdemperfabrikant gaat lijken blijft iedereen de kortste route nemen. Oplossingen zoals wegen alleen voor bestemmingsverkeer openstellen tijdens de spits wat bij de Rijksstraatweg in Delft is gebeurd levert volgens de locale politiek onoverkomelijke problemen op. De A4 moet volgens Plan Norder een tolweg worden waardoor Midden-Delfland misschien juist nog meer verkeer te verwerken krijgt als men daarmee een tolpoort kan ontwijken.
  • Verder spreekt men van ondertunneling tussen Schiedam en Vlaardingen maar daaraan valt uiteraard niet te ontkomen met de bebouwing zo dicht op het zandlichaam. Een volwaardige aansluiting op de A20 bij het Kethelplein is alleen te realiseren door sloop van vele woningen in Schiedam en Vlaardingen. Beide gemeenten hebben geen uitbreidingsmogelijkheden meer en zullen hoogstwaarschijnlijk ter compensatie huizen willen bouwen in Midden-Delfland, als er überhaupt al huizen gesloopt zouden worden voor de A4.
  • De afname van de luchtverontreiniging op de A13 bij Overschie wordt ook genoemd maar wat het voordeel of de kwaliteitsverbetering hiervan is voor Midden-Delfland ontgaat mij volledig. Bovenstaande houdt in dat deze luchtverontreiniging uitgestort zal worden over de weidevogels, koeien, recreanten en inwoners van Midden-Delfland.

Voor en tegenstanders Plan Norder
Er bestaat tegen Plan Norder nog steeds de nodige weerstand als het rapport gepresenteerd wordt getuige de vele reacties die in oktober 2001 volgen.

  • Schiedam bijvoorbeeld liet in een eerste reactie na de presentatie van het rapport al weten nog steeds tegen aanleg van de A4 te zijn en daarnaast is een financiële bijdrage door Schiedam onbespreekbaar zo valt te lezen in een brief van Schiedam aan Norder. De financiële onderbouwing vindt men onvoldoende uitgewerkt en Schiedam heeft verder bezwaren tegen de inpassing van de weg en vragen over de aansluiting op de A20. Twijfels over de inpassing in Midden-Delfland heeft men ook en daarnaast is Schiedam bang voor onherstelbare schade aan het landschap. Men heeft o.a. nog vraagtekens bij de zicht- en geluidsgaranties en wil eerst de MER rapportage afwachten.
  • Henk Tetteroo, voorzitter van Stichting Stop Rijksweg 19/A4 vindt het proces en de spelregels niet duidelijk en de informatievoorziening selectief wat de indruk geeft dat alleen de voordelen van het plan bekend worden gemaakt. Volgens Tetteroo is de aansluiting met de A20 slecht uitgewerkt, ontbreekt het Westlandse alternatief (Veilingroute) en is de haalbaarheid van de milieunormen zeer twijfelachtig. Al deze nog niet uitgewerkte zaken zullen voor een nog duurdere weg zorgen dan nu al begroot. Hij heeft ook niet het idee dat er geluisterd wordt naar de argumenten en inbreng van verschillende critici onder de deelnemers. Volgens Tetteroo wilde Norder een akkoord forceren door deze zaken bewust niet mee te nemen in het plan. Norder gaat er zondermeer van uit dat de A4 er komt en probeert door het uitdelen van cadeautjes de weerstand tegen de A4 weg te nemen. Door de onjuiste informatie die Rijkswaterstaat keer op keer heeft verstrekt in de loop der jaren denkt Henk Tetteroo als hij wat van Rijkswaterstaat onder ogen krijgt; Geloof niet wat er staat, het is een tekst van Rijkswaterstaat.
  • Groen Links afdeling Zuid-Holland meldde dat tot ongenoegen van Groen Links zowel Natuurmonumenten als de Zuid Hollandse Milieufederatie in ruil voor toezeggingen hebben ingestemd. Men noemt de kwaliteitsonderdelen terecht een sigaar uit eigen doos omdat vele kwaliteitsverbeteringen al bij het recreatieschap en de reconstructiecommissie in planvorm aanwezig waren. Ook zegt men dat er voor nog niet opgeloste knelpunten zoals het Kethelplein en de Kruithuisweg aansluiting geen oplossingen zijn geformuleerd in Plan Norder.
  • Verkeerskundige Westland, medewerker van de TU Delft, wordt ontslagen omdat hij herhaaldelijk zijn TU achtergrond gebruikt om zijn ongenoegen te uiten over de aanleg van de A4. Westland is een fervente tegenstander van de A4 en anti auto lobbyist. In één van zijn mailtjes vergeleek hij Minister de Boer zelfs met een nazi, later heeft hij hiervoor zijn excuses aangeboden aan Gedeputeerde Staten. Zijn andere uitspraken zoals: valsheid in geschriften, chantage, woordbreuk en misleiding waar hij Norder van betichtte neemt hij echter niet terug. Volgens hem informeert Norder de Tweede Kamer onvolledig en selectief, zijn de aanlegkosten onvolledig omdat er verschillende dure zaken niet zijn opgenomen en kloppen de te verwachte aantallen auto’s niet.
  • Vereniging Natuurmonumenten is voorstander van het plan. Door de herbestemming van 100 Ha boerennatuur in nieuwe natuur ziet de organisatie haar eigendom en invloed fors uitgebreid worden. Men neemt blijkbaar voor lief dat de rust in de eendenkooi bij Schipluiden, die eigendom is van Natuurmonumenten, voorgoed verdwenen zal zijn hoe goed de weg ook wordt ingepast.
  • De ANWB is al begonnen met het intekenen van nieuwe fiets- en wandelpaden op een routestructuurplan. Naast de aangelegde en nog aan te leggen paden uit de Reconstructiewet zou dit er wel eens in kunnen resulteren dat het echte poldergevoel gaat verdwijnen door een overdaad aan paden. Maar ook voor de ANWB geldt dat ze door de beloofde nieuwe recreatieve voorzieningen niet meer echt objectief kijken naar waar het werkelijk om gaat namelijk de aanleg van een snelweg door een kwetsbaar gebied.
  • In een artikel in de Delftse Courant meldt Arno Stekelenburg van de Zuid-Hollandse Milieufederatie trots dat ze gedaan hebben gekregen dat het plan echt getoetst gaat worden. Hij noemt in dit verband de Milieu Effect Rapportage (MER) die zal plaats vinden maar een dergelijke MER is iets wat verplicht is bij wegaanleg dus dat kan volgens mij niet worden gezien als iets wat is bereikt door IODS overleg.
  • Volgens Ben van der Ghijs, deelnemer aan de IODS klankbordgroep, zijn er nog te veel onopgeloste problemen wat kan worden opgemaakt uit de rapporten van Rijkswaterstaat. De luchtverontreiniging bij het Kethelplein zou volgens deze rapporten onaanvaardbaar hoog worden bovendien negeert men een alternatief dat al 15 jaar oud is. Dit betreft het doortrekken en opwaarderen van de Veilingroute met aanleg van de Oranjetunnel. Ook wilde Norder niets weten van onderzoek naar alternatieven aldus van der Ghijs.
  • Schipluiden wijst op de onduidelijke financiering en heeft vraagtekens bij de 100 Ha nieuwe natuur. Daarnaast stelt men dat alleen integrale uitvoering van alle punten uit het plan mogelijk is hoewel dit in tegenspraak lijkt met de uitspraken over de 100 Ha natuur. De al gerealiseerde aansluiting met de Kruithuisweg moet volgens Schipluiden worden verlaagd. In verband met het sluipverkeer hoopt men echter wel op een spoedige aanleg van de A4.
  • Vlaardingen vindt de aangedragen oplossing voor aansluiting op het Kethelplein onacceptabel en wil eerst de MER rapportage afwachten. De meerderheid van de raad blijft tegen de aanleg van de A4.
  • Delft is bezorgd over de aanleg van een waterberging en stelt dat dit niet tot verlies van de agrarische functie mag leiden. De 100 Ha natuurinvulling mag de openheid van het gebied niet aantasten en men vraagt zich af of de inpassing voldoet aan de gestelde zicht- en geluidsgaranties. Ook wenst men aanpassing (verdiepte aanleg) bij de aansluiting met de Kruithuisweg. Daarnaast wil men opname van de BGSV variant in de MER studie.
  • Wat minder uitgebreide reacties komen er van gemeenten die niet direct langs het A4 tracé gelegen zijn. Gemeenten als De Lier, Pijnacker en Maasland sturen een korte reactie waarbij ze aangeven blij te zijn met het plan en dan vooral met het aan het plan verbonden kwaliteitsprogramma.

In september 2001 Komt het plan van de Delftse Weg weer tevoorschijn. Van der hoeven heeft hierover een rapport opgesteld in opdracht van de Zuid-Hollandse Milieufederatie. Van der Hoeven benadrukt dat het een onafhankelijk rapport is. Ook kan volgens hem onmiddellijk begonnen worden met de aanleg omdat dit plan als “meest milieuvriendelijk alternatief” voldoet aan de MER eisen uit 1996 dit in tegenstelling tot Plan Norder. De Zuid-Hollandse Milieufederatie pleit voor aanleg van deze tunnel omdat hiermee het landschap en de natuurwaarde het meest intact kunnen blijven.

November 2001 stuurt Netelenbos het rapport “Kansen benutten, Impasses doorbreken” naar de Tweede Kamer. In de begeleidende brief zegt ze dat de voorstellen veel verder gaan dan een goede inpassing. Zij noemt het plan zelfs een toekomstvisie voor het landelijk en stedelijk gebied. Ze vraagt instemming van de Kamer voor het gelijktijdig en gelijkwaardig uitvoeren van de weg en het genoemde kwaliteitsprogramma. Door het brede regionale draagvlak is volgens de minister een uitgelezen mogelijkheid ontstaan om te besluiten tot instemming.

In de Tweede Kamer wordt in december 2001 de Motie Dijsselbloem aangenomen waarin de aanleg van de A4 Delft-Schiedam en het geheel en gelijktijdig realiseren van Plan Norder als een onverbrekelijke band moet worden gezien. Het sluipverkeer in Midden-Delfland neemt ongekende vormen aan. De politieke partijen PAK uit Schipluiden en Open Groepering uit Maasland sturen een brief naar de Provincie met het verzoek om maatregelen te treffen tegen de groeiende stroom doorgaand verkeer die beide dorpen teistert. Ze denken daarbij aan een geautomatiseerd videoregistratiesysteem waarbij alleen bestemmingsverkeer wordt toegelaten op de N468 tussen Schipluiden en de A4 en andere voertuigen door het systeem worden bekeurd. April 2002 wordt het Nationaal Verkeer- en Vervoersplan van Minister Netelenbos door de Tweede Kamer verworpen. De VVD vond de financiële onderbouwing van dit plan onvoldoende. Hiermee is ook de aanleg van de A4 weer uitgesteld.

Nog steeds geen nieuwe Milieu Effect Rapportage
Minister van Verkeer en Waterstaat de Boer meldt in november 2002 de Tweede Kamer dat hij met de regio’s Rotterdam en Den Haag en de Provincie Zuid-Holland gaat onderzoeken hoe de A4 goedkoper kan worden aangelegd. De Tweede Kamer uitte hierbij kritiek op de bewindsman omdat hij nog steeds geen opdracht heeft gegeven voor een Milieu Effect Rapportage. Volgens de Boer kwam dat omdat de precieze route en invulling nog niet duidelijk waren, zijn Ministerie viel niets te verwijten. In februari 2003 uit de Provincie haar bezorgdheid over het trage tempo bij de plannen voor de A4. Gedeputeerde Norder zegt dat hij wacht op antwoord van demissionair Minister de Boer die opdracht moet geven voor een MER procedure voor aanleg van de A4 waarin ook alternatieven zoals de Veilingroute zullen worden meegenomen.

Norder schreef de Kamer dat de regio voorstander is van een zo snel mogelijke aanleg. Dit was echter tegen het zere been van de gemeenten Delft en Schiedam en de verschillende actiecomités en natuurorganisaties die zich nog helemaal niet voor aanleg van de weg hadden uitgesproken. De doorbraak die Norder probeerde te forceren had dus een averechts effect. Tegenstanders van de A4 vrezen dat er niet serieus naar de alternatieven zal worden gekeken bij deze MER ondanks de Motie Giskes uit december 2002 waarin hierom expliciet wordt gevraagd. Norder zou voor de alternatieven de gegevens van een oud onderzoek willen gebruiken.

Milieudefensie organiseert in februari 2003 in Schiedam een debat over de A4 Midden-Delfland. Voor- en tegenstanders van de weg komen aan het woord waaronder Henk Tetteroo, Marnix Norder, Bert Mooren (VNO-NCW), Arno Steekelenburg, Cees Bot (wethouder gemeente Vlaardingen) en Ben van der Ghijs. De Veilingroute samen met de Oranjetunnel wordt door veel aanwezigen gezien als de beste oplossing. Norder geeft aan voor de Veilingroute te kiezen als die het beste uit de MER studie te voorschijn komt.

Het algemeen Verbond Bouw Bedrijven (AVBB) heeft in april 2003 de mogelijkheid geopperd om de aanleg van de A4 voor haar rekening te nemen als alternatieve straf voor de bouwfraude affaire. Het Kabinet zag een dergelijke vorm van collectieve boetedoening echter niet zitten waardoor dit plan weer snel van de baan was.

In een rapport van TNO uit juli 2003 gemaakt in opdracht van de Provincie blijkt dat met Plan Norder zeker 1270 woningen te maken krijgen met zwaardere vervuiling dan is toegestaan. Het voldoen aan de milieunormen is vanaf 2010 verplicht waardoor bij aanleg grote aantallen huizen onbewoonbaar zouden worden door het overschrijden van de normen voor luchtvervuiling. De Provincie heeft tot december 2003 kans gezien dit rapport uit de publiciteit te houden

In de miljoenennota 2003 is geld gereserveerd voor de A4 maar het genoemde bedrag is veel te laag. De stadsgewesten Haaglanden en Rotterdam hebben beide een flink subsidiebedrag teruggesluisd naar het Rijk ter financiering van de A4. Hierbij werd er uitgegaan van aanzienlijke medefinanciering door het bedrijfsleven die dit geld door tolheffing weer zouden kunnen terugverdienen maar ook Norder erkent dat het niet mogelijk is het bedrijfsleven te laten meebetalen omdat de animo daarvoor op dit moment ontbreekt.

Minister Peijs: Nu of Nooit
In september 2003 laat Minister Peijs weten dat het nu of nooit is voor de A4. Het bedrag van 265 miljoen wat ze echter beschikbaar stelt is bij lange na niet voldoende. De Provincie en de betrokken gemeenten zullen het plan moeten slikken want anders komt er wat de Minister betreft een einde aan de discussie over het ontbrekende stuk A4. Het is de laatste keer dat we het proberen zegt ze. Minister Peijs stelt in december 2003 nog 210 miljoen extra beschikbaar waardoor het totaal op 475 miljoen euro komt voor een tolvrij aan te leggen weg. Hierbij geeft ze aan dat ze alleen geld beschikbaar stelt voor het asfalt, de landschappelijke inpassing moet de regio zelf betalen. Ze verwijst hiermee eigenlijk Plan Norder naar de prullenbak. Norder moet zelf maar zorgen voor de rest van het geld door bij andere Ministeries en de lagere overheden aan te kloppen. Plan Norder kost 725 miljoen dus er moet nog een behoorlijk bedrag elders worden gevonden. Dit is natuurlijk een vreemde gang van zaken want een Ministerie hoort dit niet af te schuiven naar de Provincie maar moet zelf in overleg met andere Ministeries een oplossing vinden. In de Tweede Kamer wordt later dat jaar gepleit voor integrale financiering en niet zoals bij de A4 is gebeurd dat de Provincie bij de verschillende Ministeries langs moet voor geld. De Minister heeft zich al eerder negatief uitgelaten over Plan Norder, zij noemde de A4 een weg met vloerverwarming.

Nieuwe protesten
In december 2003 vindt de gemeente Vlaardingen het naar aanleiding van de uitspraken van Peijs een mooi moment om aan een vertragingstactiek te gaan werken, voor de stedenbouwkundige invulling zijn vergunningen van deze gemeente nodig en wethouder Bot meldt dat aanleg van de A4 op deze manier voor Vlaardingen niet meer hoeft. Wethouder van den Berg van Schipluiden vindt het jammer dat er geen geld voor een goede inpassing beschikbaar wordt gesteld. Natuurmonumenten voorspelt bij monde van woordvoerder W. Alblas dat aanleg zonder aanpassingen zoals nu voorgesteld zal leiden tot verdere vertraging en fors verzet. Iedere vergunning zal door de tegenstander bij de rechter worden aangevochten terwijl Plan Norder juist een goed voorbeeld zou kunnen zijn van infrastructuur in combinatie met natuurbehoud aldus Alblas. De Midden-Delfland Vereniging laat in een reactie op het besluit van de Minister in een brief aan haar weten dat wat de vereniging betreft de weg alleen mag worden aangelegd als hij niet is te horen, te zien en te ruiken. De Plan Norder criteria worden als minimum eisen gezien en de Midden-Delfland Vereniging zal zich tot het uiterste inspannen aanleg alleen mogelijk te maken als aan deze criteria wordt voldaan. De vereniging roept de Minister op om de democratisch genomen eerdere besluiten te respecteren, andere opties voor aanleg vindt men onaanvaardbaar. Milieudefensie laat weten door te gaan met de strijd tegen aanleg van de A4 o.a. in verband met het vernielen van het prachtige polderlandschap en stiltegebied en vanwege het milieu. Daarnaast stelt men dat omwonenden van de nieuwe weg lucht zullen moeten inademen die veel viezer is dan de normen toestaan vooral rond het Kethelplein. Milieudefensie gaat zich weren via inspraakprocedures maar zal niet aarzelen om steviger acties te ondernemen. Verschillende omwonenden van Vlaardingen en Schiedam melden in het Rotterdams Dagblad dat ze de stank en de decibellen vrezen. Ook vindt men dat de Minister wel erg veel geld over heeft om de Overschie ellende te verplaatsen.

De weg moet absoluut aan de milieunormen voldoen
De Provincie vindt dat de milieueisen en dan in het bijzonder de luchtkwaliteit een grote rol moet spelen bij bouwplannen maar vindt dat er in het uiterste geval maar woningen moeten worden gesloopt in gebieden met te vuile lucht. De Tweede Kamer gaat in december 2003 met een zeer kleine meerderheid akkoord. Wel moest de Minister op aandringen van D66 kamerlid van der Ham de toezegging doen dat de weg niet doorgaat als blijkt dat de luchtvervuiling voor bewoners rond het Kethelplein in Schiedam en Vlaardingen te hoog zou worden. En dit heeft ze zelfs drie keer beloofd in dit debat. Deze discussie is wat vreemd als je bedenkt dat al bekend is dat minstens 1250 woningen daar volgens TNO last krijgen van overschrijding van de normen. Kamerlid Duijvendak van Groen Links zei daarop: Hoop doet leven. Er is een gerede kans dat de weg niet doorgaat. Hofstra van de VVD drong aan op snelle aanleg en vindt dat het eerste asfalt al in 2006 kan worden aangelegd. Norder doet ondertussen zijn uiterste best om het ontbrekende bedrag bij de Ministeries van VROM en LNV los te krijgen en is er positief over dat dit gaat lukken. Norder zei eerder het is Plan Norder of niets maar hij is nu ineens blij met de beschikbare miljoenen die bij lange na niet genoeg zijn.

Minister Peijs geeft in januari 2004 aan dat ze geen onderzoek wil naar een A4 op maaiveldhoogte ook al is dat de goedkoopste oplossing. Een verstandig besluit gezien het verleden met alle protesten tegen de A4. Daarnaast wil ze echter ook geen onderzoek doen naar een “echte” A54 door het Westland. Slechts een opwaardering tot autoweg van de huidige Veilingroute wil ze meenemen in de Ontwerp-Startnotitie. Dit zal ongetwijfeld tot grote weerstand leiden omdat dit niet een reëel alternatief is voor een A4 snelweg al zag Norder dit plan van de Minister niet als een bezwaar. Provinciale Staten vond dat Norder de Minister er op moesten wijzen dat er toch naar de maaiveld variant moest worden gekeken al was het maar om een kostenvergelijking te hebben. Volgens verschillende fracties zou in de startnotitie de kwaliteit van Plan Norder verdwenen zijn. Norder zelf is daar niet bang voor omdat natuurontwikkeling op een andere manier gefinancierd zou worden. Het lijkt me op zijn zachtst gezegd wat vreemd dat de essentie van Plan Norder niet in de Startnotitie wordt opgenomen.

Geld genoeg
De Minister zegt dat er genoeg geld is om in 2007 met de aanleg te beginnen en Norder zegt dat hij inmiddels harde toezeggingen heeft van de Ministeries van VROM en LNV voor de aanvullende natuur delen uit zijn plan. Norder ziet geen bezwaren voor de ruim 1200 huizen die gesloopt zouden moeten worden omdat de woningbouwvereniging in Schiedam de wijk Groenoord toch wil gaan renoveren maar vergeet daarbij dat je dan op dezelfde plek geen huizen zal kunnen terugbouwen. Ook dit is een manier om aan de milieunormen te voldoen.In februari 2004 besluiten Provinciale Staten van Zuid-Holland dat er een studie zal worden uitgevoerd naar verbreding van de Veilingroute. Deze studie moet uitwijzen of een dergelijk weg de A4 onnodig maakt. Door tegenstanders word nog steeds gevreesd dat een studie naar alternatieven bij de MER niet aan bod komen ondanks de instemming van de Tweede Kamer met een motie dat er eerst moet worden gekeken naar verbreding en doortrekking van de Veilingroute. Volgens van der Ghijs is de Veilingroute bewust armetierig aangelegd om te voorkomen dat zou blijken dat aanleg van de Veilingroute een volwaardige vervanger zou zijn van de A4.

Een opsomming van de geraadpleegde bronnen is te vinden in deel 3.

November 2004