Gemaal Holierhoekse en Zouteveense polder

Gemaal Holierhoekse en Zouteveense polder is zonder wateruitlaat niet compleet

Het oude gemaal van de Holierhoekse en Zouteveense polder langs de Vlaardingsekade is in 2008 buiten gebruik gesteld. Even verderop is een nieuw gemaal gebouwd die de taak van dit oude gemaal heeft overgenomen. Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft de wateruitlaat van het gemaal afgesloten met een vracht grond. Via deze wateruitlaat liep het uit de polder opgepompte water de Vlaardingse Vaart in. Door het ontbreken van deze wateruitlaat is het gebouw nu niet meer herkenbaar als gemaal. Ook het bruggetje met de, in verband met de vroegere trekvaart, kenmerkende lage leuning aan de Vaartzijde heeft men destijds verwijderd. Na bezwaren tegen deze veranderingen is een nieuw bruggetje gemaakt maar daarbij heeft het hoogheemraadschap verzuimd de grond ook weer weg te halen.

Dit gemaal stamt uit 1883 en staat op een prominente plek langs de Vlaardingse Vaart schuin tegenover de Noordvliet. Het is een uniek gemaal met grote architectonische en cultuurhistorische waarde. Het is daarom sinds 2001 een gemeentelijk monument, zowel het gebouw als de aanwezige pompinstallatie heeft de monumentenstatus. In 1919 is dit oorspronkelijke stoomgemaal met scheprad geëlektrificeerd en voorzien van een centrifugaalpomp.

Bijzonder zijn de twee gebrandschilderde ramen aan de polderzijde. Deze ramen bevatten de wapens van de vier gemeenten waarbinnen deze polder oorspronkelijk was gelegen, het wapen van het Hoogheemraadschap van Delfland en het familiewapen van de bekende polderbestuurder Antonie Knottenbelt die 60 jaar waterschapsbestuurder is geweest van deze polder. Behoud van dit gebouw houdt de herinnering aan de waterstaatkundige geschiedenis van dit gebied in stand.

Dit prachtige gebouw met ernaast, helaas verborgen onder een nieuwe woning, de fundamenten van de in 1883 gesloopte Schouw- of Slinkslootmolen en daar weer naast het nieuwe gemaal had een fantastisch drieluik kunnen zijn waar het Hoogheemraadschap van Delfland haar historische en hedendaagse watertaken aan de vele passanten en recreanten had kunnen laten zien. Een soort watermuseum aan de Vaart had het kunnen worden. Een betere promotie voor het werk van het Hoogheemraadschap van Delfland is bijna niet denkbaar. Helaas is het anders gelopen.

In 2012 heeft het Hoogheemraadschap dit monumentale gemaal verkocht. De nieuwe eigenaar heeft recent de grond tussen de brug en het gemaal opgehoogd en voorzien van bestrating. Daarnaast is hierbij de brugleuning los gemaakt van de brug, deze steekt nu potsierlijk uit de nieuw aangelegde bestrating. De dichtgemaakte wateruitlaat lijkt hiermee een definitief karakter te krijgen en dat is heel jammer. De huidige eigenaar wil het gebouw gaan gebruiken voor een Bed and Breakfast en heeft daarbij blijkbaar een terras bedacht aan de voorkant van het gebouw.Dit monumentale gemaal hoort natuurlijk weer te worden voorzien van een wateruitlaat en zou weer de originele authentieke uitstraling moeten krijgen compleet met bruggetje over het oude jaagpad. Een gemaal wat op de gemeentelijke monumentenlijst staat moet uiteraard ook af en toe nog kunnen werken als gemaal. Het wordt tijd dat gemeente, hoogheemraadschap en de eigenaar van het gemaal om de tafel gaan zitten en gezamenlijk er voor zorgen dat de oorspronkelijke situatie van dit stukje cultureel erfgoed weer in ere hersteld wordt.

Maart 2015